ကမၻာေပၚတြင္ အဓိကဘာသာႀကီး ၄ မ်ိဳးျဖစ္သည့္
ဟိႏၵဴ၊ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္၊ အစၥလမ္ဘာသာမ်ား ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ျမန္ မာႏိုင္ငံတြင္ ပ်ဴေခတ္ႏွင့္ရခိုင္သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားအရ
ဗုဒၶဘာသာမွာ မဇိၥ်မေဒသ မ်ားႏွင့္အတူ စတင္ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ေရွးက်ေသာ ဘာသာတစ္ခုအျဖစ္ေတြ႕ရသည္။
ပုဂံေခတ္တြင္ ပိုမုိ အသက္၀င္လာၿပီး သာသနာေတာ္ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာပ်ံႏွံ႔လာခဲ့သည္။ လက္ရွိစာ ရင္းအရ
ျမန္မာႏို္င္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္သည္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာမွာ ၿဗိတိသွ်ကုိလိုနီေခတ္တြင္ခရစ္ယာန္ မစ္ရွင္အဖြဲ႕ႏွင့္ပါရွိလာၿပီး ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္း မ်ားက်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ေဆာင္ ရြက္လာျခင္းျဖင့္
ပ်ံ႕ႏွံလာခဲ့သည္။ ရခိုင္၊ မြန္၊ ရွမ္းျပည္နယ္အပါအ၀င္ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာပ်ံႏွ႔ံၿပီးျဖစ္သျဖင့္
အဓိက နတ္ ကိုးကြယ္သူမ်ားၿပီး လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈခက္ခဲသည့္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကုိ မစ္ရွင္အဖြဲ႕မ်ား
က ဦးစားေပး သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အစၥလာမ္ဘာသာမွာမူ မိမိႏိုင္ငံအတြင္း သာသနာျပဳပ်ံႏွံ႔လာျခင္းမဟုတ္ဘဲ
အေနာက္ဘက္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကိုလိုနီေခတ္၀င္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း
တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ အတူပါရွိလာျခင္းသာျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္ဘာသာမွာ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္ကဲ့သို႔
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသာသနာျပဳျခင္းျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ လာျခင္း မဟုတ္ဘဲ မူလအစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏
လူဦးေရ တိုးပြားလာမႈေၾကာင့္သာ ကိုးကြယ္သူမ်ားျပားလာျခင္းျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာ သာ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာႏွင့္
နတ္ကိုးကြယ္သူမ်ားမွ အစၥလာမ္ဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္ျခင္းမွာ မရွိသေလာက္ အလြန္တရာမွ
နည္းပါး သည္။ ေရွးအက်ဆံုးျဖစ္သည့္ဗုဒၶဘာသာမွာ
ေရွးယခင္ကပင္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏အထြဋ္အျမတ္ထားမႈ ေၾကာင့္ ေဒသအတြင္းရွိျမင့္မားေသာေတာင္ကုန္းမ်ားတြင္
ေစတီ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ ကိုးကြယ္သည့္အေလ့အထရွိခဲ့သည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္
ေလေၾကာင္းဓာတ္ပံုမ်ား႐ိုက္ကူး၍ ျမန္မာျပည္ ေျမပံုထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးမ်ားထံမွ
ေစတီပု ထိုးမ်ား၊ ခရစ္ယာန္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ၎တို႔ႏွင့္ ပါရွိလာသည့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္
ဗလီမ်ားကို သာသာ နာပိုင္နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပး ခဲ့သည္။ ေရွးယခင္ကတည္းကပင္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည့္
ဘုရား၊ ပုထိုးမ်ား၊ ေက်ာင္းကန္ မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ သဒၶါတရားထက္သန္သူမ်ားက
ျပန္လည္မြမ္းမံျခင္း၊ ျပဳျပင္ တည္ ေဆာက္ျခင္းမ်ားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သာသနာ့ေျမအျဖစ္သတ္မွတ္ေပးထားျခင္း
မရွိသည့္ေနရာမ်ားတြင္ ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ျခင္း၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ျခင္းတို႔ကို
ခြင့္မျပဳ ေပ။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လကလည္း ေနျပည္ေတာ္တြင္ သာသနာ့ေျမမဟုတ္ဘဲ က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္
ထားသည့္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္ မညီၫြတ္သျဖင့္ ေနျပည္ ေတာ္ေကာင္စီ၏အစီအစဥ္ျဖင့္
ဖယ္ရွားခဲ့ရသည္။ ဤကဲ့သို႔အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ႀကဳံေတြ႕ရသည့္
ျပႆနာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕သဒၶါတရားထက္သန္သူမ်ားအေနျဖင့္ လူပုဂၢိဳလ္ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈျဖင့္
ရပ္ကြက္အတြင္းေျမကြက္၀ယ္၍လွဴဒါန္းၿပီး သံဃာေတာ္မ်ားအား ေက်ာင္းေဆာက္ကာ သီတင္းသံုးေစျခင္း
မ်ိဳးႀကံဳေတြ႕ရသည္။ သာသနာ ေျမမဟုတ္သျဖင့္ သာသနာေရးဦးစီးဌာနႏွင့္ သံဃာနာယကအဖြဲ႕တို႔
ပူးေပါင္းၿပီး ဖယ္ရွားျခင္းမ်ား မၾကာခဏေဆာင္ရြက္ရေလ့ရွိသည္။ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအတြင္း
ဘာသာတိုင္း၊ လူမ်ိဳးတိုင္းယံုၾကည္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စနစ္တက်စည္းကမ္းရွိေစရန္
မ်ားစြာ အသိပညာေပးရဦးမည္ျဖစ္သည္။ အလားတူပင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားသည္လည္း ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ
မ်ားတြင္ သာသနာပိုင္ေျမမဟုတ္သည့္ေနရာမ်ား၌ ဗလီမ်ားတိုးခ်ဲ႕လာျခင္း၊ သခႋ်ဳင္း မ်ားတိုးခ်ဲ႕လာျခင္း
တို႔ကို ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ၎တို႔ကို စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ားႏွင့္ အညီထိထိေရာက္ေရာက္တားျမစ္သင့္သည္။
ဘာသာေရးဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမဟုတ္ပါ။ စည္းကမ္းျပည့္၀သည့္ ဒီမိုကေရစီက်င့္ထံုးနည္းပင္ျဖစ္သည္။
စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔ ဧရာ၀တီသတင္းတြင္ ခ်င္းခရစ္ယာန္မ်ား
ဖိႏွိပ္ခံေနရသည္ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ သတင္းတစ္ပုဒ္ပါလာသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သာသနာေရးက
လက္၀ါးကပ္တိုင္ ၁၃ ခု ျဖဳတ္ခ် ခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပထားတယ္။ ၎မွာ လည္း ဥပေဒႏွင့္မညီၫြတ္သည့္တရားမ၀င္ဗုဒၶဘာသာ
ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းမ်ားဖယ္ရွားခံရသကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ကၽြန္ေတာ္ လည္း လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က
ကယားျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္မ်ားကိုေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ကားလမ္းေပၚမွၾကည့္လိုက္လွ်င္ ျမင့္မားသည့္ ေတာင္ကုန္းတိုင္းတြင္
လက္၀ါးကပ္တိုင္မ်ားစုိက္ထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ၎တို႔သည္ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက စိုက္ထူခဲ့ျခင္း
မဟုတ္ဘဲ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေဒသခံမ်ားကနယ္ေျမခ်ဲ႕ၿပီး စိုက္ထူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္မ်ားထုတ္ခဲ့သည့္
ေျမပံုမ်ား ကိုေတြ႕ျမင္ဖူးပါသည္။ လက္၀ါးကပ္တိုင္ႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားတြဲလ်က္သာ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾက
သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခု ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေတာင္ျမင့္ျမင့္ေတြ႕တိုင္း လက္၀ါးကပ္တိုင္သီးသန္႔(ဘုရား
ေက်ာင္းမပါ)စိုက္ထူလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သာသနာ့ ေျမလည္းမဟုတ္ပါ။ ေရွးက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏
ေတာင္ျမင့္ျမင့္တြင္ဘုရားတည္သည့္ဓေလ့ကို ပံုတူကူးခ် ထားသ လားဟု ေအာက္ေမ့ရသည္။ ကၽြန္ေတာ္
တို႔္္ႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္သူ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိေသာ္လည္း ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံက့ဲသို႔
ဘာ သာ ေရးဖိႏွိပ္မႈ လံုး၀မေတြ႕ရပါ။ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္ခဲ့လွ်င္လည္း တရားစြဲခံရမည္သာျဖစ္သည္။
မိမိအေနျဖင့္ မည္သည့္ ဘာသာ ဘက္မွ အထူးျပဳေရးသားျခင္းမဟုတ္ပါ။ စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္ေစရန္
အျပဳသေဘာျဖင့္ ေရးသား ရျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။
ေ၀ယံမိုး
Time in Rangoon 
